"kolor tła" text="kolor tekstu">

Młodszy syn Jagiełły (czyt. Kazimierz) sprawował władze na Litwie od roku 1440. Po śmierci swojego brata Władysława w 1444, poselstwo polskie udało się do Grodna aby prosić Kazimierza o przyjęcie polskiej korony. Za gwarancje nienaruszalności politycznej i terytorialnej Litwy zgodził się wznowić unię polsko-litewską po 7 latach przerwy (od 1440-1447 Polska była w unii z Węgrami). Kazimierz został koronowany w 1447 na króla Polski.

Za panowania Kazimierza doszło do drugiego wielkiego konfliktu z Krzyżakami. Poczytajcie.

Wojna trwała w latach 1456-1466. Nazywa się ją wojną trzynastoletnią. Przyczynami głównymi konfliktu było założenie w 1440 roku Związku Pruskiego, powstanie antykrzyżackie w Prusach i przyłączenie się terenów Prus i Pomorza Gdańskiego do Korony (Polski). Krzyżacy już mieli tego wszystkiego dość i ponownie zaatakowali polskie ziemie. Kazimierz zdołał zwołać pospolite ruszenie, które uczestniczyło w przegranej bitwie pod Chojnicami w 1454 roku. Zmusiło to go do zaciągnięcia wojsk najemnych i opodatkowania miast pruskich i Gdańska (dzięki temu miał fundusze na opłacenie wojsk najemnych i ogóle prowadzenie wojny). Dzięki uzbieraniu funduszy na działania wojenne, w 1457 Kazimierz przekupił załogi garnizonów w Malborku, Tczewie i Iławie. Czym zdobył miasta bez większych problemów. Przełomowym momentem w wojnie było zwycięstwo w bitwie pod Świecinem (dowodził wojskami polskimi Piotr Dunin) w roku 1462. Rok później została zniszczona flota krzyżacka w Zalewie Wiślanym. Wydarzenia te spowodowały rokowania pokojowe. Doszło do nich w roku 1466. Na mocy drugiego pokoju toruńskiego Polska zyskała rozległe tereny. Powróciło do nas Pomorze Gdańskie, włączono ziemie chełmińską z Elblągiem i Malborkiem (ziemie te nosiły od stąd nazwę Prus Książęcych), a Wielki Mistrz zakonu miał składać hołd lenny Polsce i wspomagać ją w razie wojny. Ziemie, które zostały przy Zakonie, zostały nazwane Prusami Zakonnymi.

Wojna trzynastoletnia zwiększyła potęgę polskiego państwa. Uzyskaliśmy dostęp do morza co ułatwiło rozwój i handel, odzyskano ujście Wisły, a przez handel zbożem miasta portowe bogaciły się.

Panowanie Kazimierza Jagiellończyka było pomyślne dla rozwoju kultury i sztuki w Królestwie. Ważnymi ich ośrodkami były dwory królewski i magnackie oraz największe miasta. Upowszechniała się oświata, prowadzona przez szkoły przyklasztorne. Synowie bogatej szlachty, po zdobyciu podstaw wykształcenia w kraju, wyjeżdżali na studia za granicę.